Harmke Datema Chang - Stranger than Fiction

Biologie en materiaalkennis, Mexico en Nederland; recente schilderijen van Harmke Datema-Chang

Kwetsbare vormen en dimensies, vaak robuuste materialen... Eén van de fascinerendste sculpturen op de in de beeldententoonstelling ‘Voorhout Monumentaal 2023’ (juni/augustus 2023) op het Lange Voorhout in Den Haag, was ‘Capturing Further Dimensions’ van de Nederlandse kunstenaar Harmke Datema-Chang (1980). Harmke maakt beelden, schilderijen en tekeningen. Ze woont en werkt afwisselend in Nederland en Mexico City. Van 16 december 2023 tot en met 14 januari 2024 toont Harmke een selectie uit haar recente schilderijen in de Klinkenberggaleries van Pulchri Studio. Op 27 september 2023 sprak ik haar in Utrecht over haar werk en haar komende expositie.

Beeldhouwer en schilder

Volgens haar is de combinatie beeldhouwer/schilder enigszins tegenstrijdig: “Ik ben nog steeds verliefd op beeldhouwen, maar als ik een idee heb voor een beeld in de openbare ruimte duurt het soms wel een jaar om het te realiseren. Daarentegen heb ik bij schilderijen enorm veel vrijheid.” Harmke heeft onderzoek gedaan naar biologische elementen en lichamen en verbeeldt in haar werken fictieve micro- en macrobiologische werelden: intrigerende visuele toepassingen van materialen, vormen en dimensies, zoals druppels, bladeren, lichamen en vleugels. Ze begint elk project met een groot aantal tekeningen: “Ik merkte dat ik steeds meer mijn eigen beeldtaal kon realiseren. Ik ging steeds meer sculpturen maken en leerde steeds beter de eigenschappen van de materialen op grote schaal kennen en hoe ik die het beste kan inzetten.”

Beelden

Harmke maakt niet alleen beelden, maar de laatste jaren is ze vooral bekend geworden met haar vaak metershoge sculpturen in de openbare ruimte. Ze werkt de laatste jaren veelal in staal, dat doorgaans een strakke, industriële uitstraling heeft, maar bij Harmke een vrouwelijke toets krijgt met frappante gebogen vormen: “Bij een beeld wil ik een ideaalbeeld dat ik in mijn hoofd heb, perfectioneren - maar tegelijkertijd vind ik het fijn om steeds andere materialen toe te voegen om nieuwe kennis op te doen. Ik vind het waardevol als kijkers met hun associaties extra verhalen aan mijn werk toevoegen.”

Schilderijen maken in Mexico en Nederland

In Pulchri Studio gaat Harmke Datema Chang uitsluitend schilderijen laten zien van de laatste drie jaar, die veelal in Mexico gemaakt zijn. De getoonde schilderijen hebben allemaal een link met microbiologisch onderzoek: “Mijn schilderijen ontstaan intuïtief. De toegevoegde ‘onbereikbare’ achtergrond geeft de doeken een 3D-achtige illusie. Ik vind het heel bijzonder dat mijn schilderijen vanuit Mexico reizen om elders op verschillende locaties geëxposeerd te worden, zoals nu in Pulchri Studio.” [die verplaatsing voegt eigenlijk een illusie toe aan het werk].

Maak je in Mexico ander werk dan in Nederland? “Ik zie dat verschil wel, ik werk in Mexico in andere kleuren en met andere verf, in een andere omgeving. In Utrecht heb ik een heel rustig atelier aan het water, je hoort hooguit af en toe een fuut. Als je in Mexico City wakker wordt, hoor je hele andere geluiden om je heen! In mijn atelier in Mexico City hoor ik continu politiesirenes en schreeuwende mensen in de omgeving, het is een rumoerige miljoenenstad. “ Harmke voegt aan haar signatuur op de doeken altijd de plaatsaanduiding ‘MX’ of ‘NL’ toe; haar titels zijn afwisselend in het Spaans, Nederlands en Engels: “Uiteindelijk moet er rond elk kunstwerk een zeker mysterie blijven hangen. De associaties van de kijker geven de werken een aanvullend verhaal.”

Harmke is blij dat ze in de prachtige zalen van Pulchri Studio haar ‘onbekende kant’, de schilderijen, kan laten zien: “Bij mijn tentoonstelling ga ik een korte documentaire laten zien van collega-kunstenaar Frances Rompas (www.francesrompas.nl) waarvoor ze mij tijdens het schilderen heeft gevolgd." Frances Rompas (Deventer, 1987) is opkomend videokunstenaar. Ze maakt naast videoportretten ook autonome films in omgevingsinstallaties.

Wim van Cleef (het volledige artikel “Biologie en materiaalkennis, Mexico en Nederland; recente schilderijen van Harmke Datema-Chang” van Wim van Cleef is te lezen in Pulchri-blad 2023, nr. 4, dat verschijnt in de week van 11 december 2023). Foto gemaakt door Maxim Okhuysen.

Let op: de tentoonstelling is gesloten op 31 dec. 2023 en 1 januari 2024