Willem Hussem - de zee bevaren / een wolk als zeil

Beeldend kunstenaar en dichter Willem Hussem (1900-1974) schuwde het experiment niet en creëerde zeer uiteenlopende kunstwerken, waaronder schilderijen, tekeningen en sculpturen. Een voortdurend streven naar eenvoud en zuiverheid lag ten grondslag aan zijn hele oeuvre. Het was in het Zen Boeddhisme en de filosofie van Hegel dat hij de intellectuele basis vond voor de universele kijk op de wereld die zijn denken en werken zou bepalen.

Hussem was zijn hele leven op zoek naar een manier van werken die aansloot bij zijn filosofische opvattingen. In de poëzie vond hij dit in korte teksten, terwijl hij in de kunst aanvankelijk een stijl vond die het midden hield tussen expressionisme en constructivisme, en uiteindelijk uitmondde in geometrische abstractie. 

Van 1936 tot 1974 woonde en werkte Willem Hussem in Den Haag, waar hij werd beschouwd als frontman van de culturele avant-garde. Zo vertegenwoordigde hij in 1960 Nederland op de Biënnale van Venetië. Tijdens zijn Haagse jaren was Hussem een vooraanstaand lid van Pulchri Studio. Tussen 1946 en 1972 nam hij vrijwel jaarlijks deel aan de voor- en najaarstentoonstellingen alsmede de Haagse Salon-tentoonstellingen. Zijn laatste solopresentatie bij Pulchri was in 1978.

Tijdens zijn leven had hij solotentoonstellingen in het Gemeentemuseum in Den Haag, Museum Het Princessehof in Leeuwarden en Stedelijk Museum in Schiedam en nam hij deel aan groepstentoonstellingen in Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam, het Van Abbemuseum in Eindhoven en het Stedelijk Museum in Amsterdam. Ook exposeerde hij twee keer op de Carnegie International in Pittsburgh, VS. Na zijn overlijden in 1974 hielden de ‘Commissie Hussem’ (bestaande uit Wim Beeren, Peter Struycken, Hein van Haaren en Rinus van den Bosch) en galerie Nouvelles Images zijn nalatenschap in leven. Retrospectieven werden gehouden in Museum Boijmans van Beuningen, het Centraal Museum, het Frans Hals Museum, Rijksmuseum Twenthe en Museum Dordrecht. De laatste museale solo van Hussem vond in 2011 plaats in Museum Belvedere in Oranjewoud. Ook de poëzie van Hussem bleef geliefd; van de in de jaren ’90 gepubliceerde bloemlezing ‘warmte vergt jaren groei’ verschenen meerdere drukken.

Werk van Willem Hussem bevindt zich in vele particuliere en openbare collecties, waaronder Centraal Museum, Utrecht, Kunstmuseum, Den Haag, Museum Boijmans van Beuningen, Rotterdam, Stedelijk Museum, Amsterdam en Museum Belvedere in Oranjewoud en de bedrijfscollecties van AkzoNobel, ABN AMRO, AEGON, POST NL en Shell. In 2019 werd het beheer van de nalatenschap van Willem Hussem overgenomen door galerie Dürst Britt & Mayhew uit Den Haag. Met de tentoonstelling ‘de zee bevaren / een wolk als zeil’ willen zij het werk van Hussem nog één keer tonen op de plek waar het in de jaren ’50, ’60 en ’70 tot volle wasdom is gekomen. 

Parallel aan ’de zee bevaren / een wolk als zeil’ is bij Dürst Britt & Mayhew aan de Van Limburg Stirumstraat de groepstentoonstelling ‘What the moon can tell you has been said by the sun’ te zien, waarin het werk van Willem Hussem gepaard wordt aan dat van drie levende vrouwelijke kunstenaars; de Nederlandse Esther Tielemans (1976), de Mexicaanse Alejandra Venegas (1986) en de Zuid-Koreaanse Jongsuk Yoon (1965). Allen pogen op geheel eigen wijze de natuur en het landschap vast te leggen middels abstracte vormen. Daarbij is tevens interessant dat ieder van de drie kunstenaars niet alleen afkomstig is van een ander continent, maar dat elk van hen zich ook in een andere leeftijdsfase bevindt.