Marianne Kaars Sijpesteijn & Urs Pfannenmuller - Kijk op Candide

Sinds een aantal jaren werken Marianne en Urs aan gemeenschappelijke exposities. Van het begin af aan was het vertrekpunt de satirische novelle ‘Candide ou l’optimisme’, geschreven in 1759 door Voltaire. Vele kunstenaars hebben zich verdiept in het boek, waarvan Paul Klee de meest bekende is. Er bestaat een opera van en vele muziekstukken. Het boek werd in bijna alle talen van de wereld vertaald. Candide is tegelijk een avonturenverhaal, een reisverhaal, een aanklacht tegen de maatschappij en een liefdesgeschiedenis tussen Candide en Cunégonde.

Vier jaar geleden heeft Marianne Candide herlezen en voelde zich tot het verhaal aangetrokken. Het was verplichte literatuur op haar Franse school geweest, maar het boek sprak toen niet tot haar verbeelding. Nu viel het op dat het thema nog steeds even actueel is als toen het boek geschreven werd, meer dan 250 jaar geleden. Voltaire schrijft in sneltrein vaart over migratie en assimilatie, huurlingen, oorlog en destructie, over mensenhandel en slavernij. Hij schrijft ook over verre reizen en exotische landen en over de onstuitbare opmars van de technologie. In het laatste hoofdstuk laat Voltaire zijn helden - die inmiddels allemaal ergens voor op de vlucht zijn - neerstrijken in Turkije waar ze een groentetuin stichten en besluiten zich te wijden aan het telen van walnoten en citroenen… “il faut cultiver son jardin.”

Wanneer Marianne en Urs in december in Pulchri exposeren zijn ze al enige tijd bezig geweest met zoeken naar een vorm voor het verhaal van Candide. Zo heeft Marianne eerst de dertig hoofdstukken van het boek in een uitgewerkte volgorde tot een leporello verwerkt, daarna pas lukte het haar om de tekst los te laten. Urs heeft direct het verhaal naast zich neergelegd en reageert met een persoonlijk statement op het door Candide geïnspireerde werk van Marianne. Voor ‘Kijk op Candide’, hebben de kunstenaars voor de Hardenbergzaal gekozen om de ruimtelijke helderheid en monumentaliteit; daarmee biedt Pulchri Studio de twee kunstenaars de gelegenheid om beeldend met elkaar in gesprek te geraken van wand tot wand.

Op de rechterwand van de Hardenbergzaal gaat Marianne de roman omzetten op banen papier die de gehele wand van de zaal in beslag zullen nemen. Haar tekeningen zullen een verhaal van destructie en telkens optimistische herrijzenis verbeelden.

Urs neemt de linker kant van de zaal en de kleine tussenruimte voor zijn rekening. Hij formuleert met gouaches van maskers een antwoord op het epische verhaal van Marianne. De oogkassen van vele maskers, verspreid over de wand kijken gelaten naar de bezoekers en de tegenoverliggende getekende beeldstructuren van Marianne. Achter de maskers opent zich een andere denkbeeldige ruimte. Het werk in de kleine tussenruimte zal op associatieve wijze de processen van samenwerking en inspiratie uit de roman verbeelden.