Erik Zwaga
Erik Zwaga is geboren in Ulft in 1960 en op zijn twintigste begonnen met schilderen. De eerste aanwijzingen kreeg hij van zijn schilderende broer, Theo. Erik schilderde toentertijd voornamelijk landschappen in de trant van de 19e-eeuwse Romantische school. Schelfhout en Koekkoek waren toen zijn grote voorbeelden.
Ik woonde toen in Arnhem en ging vaak naar het Gemeentemuseum om de realistische schilderijen van Carel Willink, Raoul Heynkes en Gerard Bilders te bekijken, telkens opnieuw met de fiets tussen mijn atelier en het museum heen en weer peddelend tot ik min of meer doorhad hoe de techniek die deze schilders gebruikten, in elkaar zat.
Geleidelijk werden zijn landschappen steeds ruwer en gestileerder, om ten slotte in volledige abstractie te eindigen. Die periode heeft zo’n tien jaar geduurd. Na die abstracte periode, waarin alles betekenis moest hebben, wilde Erik gewoon laten zijn wat is en de werkelijkheid, zoals hij die waarneemt, weergeven, zonder idee of concept, zonder interpretatie. De stilte en rust van het stilleven ervoer hij, na die wat turbulente periode, als een terugkomen naar de bron.
Stillevens waarin de sfeer belangrijker is dan de werkelijke, precieze weergave. De sfeer wordt bepaald door licht en het gedempte kleurgebruik. Ik gebruik vaak de grijs- en bruintinten om mijn sfeer te bepalen, hier en daar worden wat kleuraccenten toegevoegd om de levendigheid te verhogen. Er moet veel licht in de geschilderde voorwerpen komen, telkens breng ik weer het licht terug als het ergens verdwijnt. Ik bezie de voorwerpen die ik schilder, als waren het levende dingen met een ziel, vaak voorwerpen die de schoonheid van vergankelijkheid in zich dragen.
Toch bleef de liefde voor het landschap, dit keer meer eigentijds dan toen Erik begon met schilderen en veel meer vanuit zijn directe omgeving. Landschappen van ruigtes met veel gras, riet, omgevallen bomen of een wirwar van struiken en takken. Het gaat niet zozeer om het totaalplaatje van een landschap maar veel meer is het een uitsnede of een detail, die de sfeer van het landschap bepaald. De hernieuwde ontdekking van het landschap is een zoektocht geworden in het weergeven van de wereld tussen orde en chaos, tussen realisme en abstraherende vlakken en structuren, tussen rust en dynamiek.
De dynamiek komt tot uiting door een expressiever gebruik van materialen, zoals paletmes, touw, schrapers, e.d. Alles gebruik ik om de expressie te verhogen, op een manier, dat ook de rust en de intieme sfeer van het landschap behouden blijft. Die rust komt vaak tot uiting in het weergeven van verstilling in de vorm van winterlandschappen of landschappen in de mist. Gras is ook een terugkerend motief in mijn schilderijen. Vooral het hoge gras waarin je kunt ronddwalen, dat enerzijds bescherming biedt maar ook spannend kan zijn.
Erik Zwaga heeft zijn atelier in Klein Amsterdam. Klein Amsterdam is een buurtschap, onderdeel van de gemeente Voorst, bij Zutphen en ligt midden tussen de weilanden van de IJsselvallei.
